Peter Schat werd geboren op 5 juni 1935 te Utrecht. Hij overleed op 3 februari 2003 in Amsterdam.Schat studeerde piano bij Jaap Callenbach aan het Conservatorium van Utrecht en compositie bij Kees van Baaren aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Daarna studeerde hij bij Matyas Seiber (Londen) en Pierre Boulez (Basel).
Als componist ontwikkelde Peter Schat zich in de jaren vijftig. Hij begon, zoals vele componisten in die tijd, met componeren via structurele processen. Dit is dan ook goed merkbaar in zijn eerste stukken. Later zou hij juist meer de werking tussen de emotie van de componist en zijn publiek vertalen in zijn werk. Hij dreef zelfs naar het sociale en politieke engagement: Schat was in de jaren zestig actief in de bewegingen voor maatschappelijke hervorming. Zijn werken uit die tijd stelden zich ook in dienst, zoals men dat noemt, van democratische idealen.
Aan het eind van de jaren zestig verstomde dit en begonnen zijn werken meer verwijzingen naar muziekstijlen uit het verleden te vertonen; eerst ironisch bedoeld, later meer vanuit het historische oogpunt. In de loop der jaren zeventig deed hij afstand van het muzikale modernisme. Hij sloot zich aan bij de meer traditionele muziek en omarmde het eens zo geviseerde ‘traditionele’ Concertgebouworkest. (Nog in 1969 had een beweging fel geprotesteerd tijdens een concert van dit orkest, met de zogeheten Notenkrakersactie. Schat was één van de belangrijkste figuren in deze protestbeweging).
Vanaf 1974 tot 1983 was Schat leraar compositie aan het Koninklijk Conservatorium te Den Haag. In de laatste jaren van zijn docentschap ontwikkelde hij de Toonklok. Volgens de basis van dit principe en systeem dient de samenklank en opeenvolging van tonen gedicteerd te worden door muzikale wetten en niet door ‘administratieve manipulatie’, zoals zich voordoet in het serialisme. Vanuit die basis ontwikkelde hij een compositiesysteem, dat op drieklanken was gebaseerd. Hierin staan de muzikale relaties tussen tonen op een niet-hiërarchische basis centraal. Een nieuwsoortig ‘chromatische tonaliteit’ was het resultaat. Hiermee zou de breuk met de geschiedenis zijn hersteld, aldus Schat zelf.
Dit compositiesysteem maakte hij in 1982 bekend in een publicatie in NRC Handelsblad. Nadien verschenen hierover boeken van zijn hand: De toonklok: essays en gesprekken over muziek (1984), De wereld chromatisch (1989) en The tone clock (1993).
In 1988 hield Schat in Leiden de Huizingalezing onder de titel ‘Adem, een vergelijking’.
Peter Schat leefde jarenlang samen met de actrice Marina Schapers die overleed op 26 juli 1981 in Griekenland. Schapers, Schat en hun zoontje Bastiaan waren er op vakantie met Schapers’ vriendin Kitty Courbois en haar kind. De omstandigheden van de dood van Marina Schapers vormden in 2007 het uitgangspunt voor de roman Lucifer van Connie Palmen.
Peter Schat overleed in 2003 aan kanker.
Lees ook:Kees van Baaren
Lees ook:Peter Adriaansz' Jukebox
Lees ook:Gerard Ammerlaan
Lees ook:Zoals de ouden zongen…
Lees ook:Jan van Vlijmen
0 reacties op “Peter Schat”